Gouden Ludo 2018

De Vlaamse spellenprijzen wordt dit jaar voor de tiende keer uitgereikt. Net als in de vorige jaargangen hebben de Vlaamse spellenclubs dit jaar twee spellen onderscheiden. De prijs voor het beste familiepsel gaat dit jaar naar Azul (Next Move Games/Asmodee Belgium), een bijzonder esthetisch legspel dat wereldwijd al meermaals onderscheiden werd. Het in eigen land ontwikkelde en uitgegeven Pixie Queen (Game Brewer) werd verkozen tot beste expertspel van het jaar.

Beide titels zijn meer dan representatief voor deze spellenjaargang en weerspiegelen ook de merkbare trends naar enerzijds korte, toegankelijke maar uitdagende familiespellen die ook thematisch kloppen en anderzijds de zoektocht immersieve spellen voor veelspelers met unieke thema's en combinaties van spelmechanismen.

In de famieliecategorie waren ook Berenpark (999 Games) en Queendomino (White Goblin Games) genomineerd. Bij de expertspellen waren Altiplano en Gaia Project (beide White Goblin Games) de andere kanshebbers.

Azul

AzulWinnaar Gouden Ludo 2018 in de categorie 'familiespellen'

Het liefdevol vormgegeven puzzelspel Azul is zowel letterlijk als figuurlijk een tegellegspel, waarbij de spelers proberen om zoveel mogelijk punten te scoren door het betegelen van een zuiderse paleismuur. Die vinden de spelers op hun persoonlijke puzzelbord. Afhankelijk van de gekozen spelvariant bevat de paleismuur een voorgedrukt patroon of geeft deze de spelers meer artistieke vrijheid.

Hoe werkt het?

Aan het begin van elke ronde worden een aantal willekeurig getrokken setjes van tegels in vijf tot negen (naargelang het aantal spelers) fabriekswinkels neergelegd. Wanneer een speler aan de beurt is, kiest deze alle tegels van één kleur uit één van de winkels en plaatst deze in één van de vijf wachtrijen op het eigen puzzelbord. De resterende tegels worden van de winkel naar het midden van de tafel verplaatst. Vanaf nu kan een speler er ook voor kiezen om alle tegels van één kleur uit deze pool te kiezen. De eerste speler die dat doet, krijgt eveneens het startspelerfiche voor de volgende ronde. Dit fiche levert aan het einde van de ronde weliswaar minpunten op, net als de tegels die een speler niet meer kwijt kan in de wachtrijen.

De ronde is voorbij van zodra alle tegels die bij het begin van de ronde werden klaargelegd, zijn verdeeld. De spelers mogen de tegels in hun volle wachtrijen nu een definitief plaatsje geven in de overeenkomstige rijen van de paleismuren. Daarbij worden punten gescoord voor horizontaal en verticaal aangrenzende tegels.

Een nieuwe ronde begint en er wordt doorgespeeld tot een speler minstens één horizontale rij van de paleismuur voltooid heeft. Dan worden er nog bonuspunten verdeeld voor voltooide horizontale en verticale rijen, evenals voor het opvullen van alle velden van eenzelfde kleur. De speler met de meeste punten wint het spel.

Wat vonden we ervan?

De bijzonder fraaie vormgeving van het spel springt meteen in het oog. Het materiaal is zo mooi en duurzaam dat het een plezier is om te hanteren. Het spel zelf is een toegankelijke mix van een vlot en interactief marktmechanisme en een uitdagende patronenpuzzel, waarin ook een licht raceaspect verscholen ligt. De puntentelling kan voor nieuwe spelers eventjes verwarrend zijn, maar van zodra die duidelijk is, speelt Azul vlot en vrolijk weg bij spelers van alle leeftijden.

Categorie 'familie'

Plan B/Next Move Games, 2017

Asmodee Belgium

Michael Kiesling

Philippe Guérin, Chris Quilliams

2-4 spelers

vanaf 8 jaar

30-45 minuten

Pixie Queen

Pixie QueenWinnaar Gouden Ludo 2018 in de categorie 'expertspellen'

Pixie Queen is een strategisch bordspel van Belgische makelij, geschikt voor 2 tot 5 spelers, met een aangegeven speelduur van 100 minuten. Op de buitenkant van de speeldoos wordt de tirannieke Koningin der pixies afgebeeld. Elke speler heeft de controle over enkele van deze kleine wezens uit de Keltische mythologie.

Hoe werkt het?

Om hun koningin tevreden te stellen vertrekken deze pixies vanuit hun respectieve mijnen naar het omliggende mensendorp Truro om er goud, zilver, honing, fruit en brood te stelen. Elke ronde eist deze koningin een welbepaald voedsel. Indien de pixies dit gestolen offer niet kunnen voorleggen, wordt de koningin erg boos. In dit spel zal je vaststellen dat de koningin constant straft tenzij je die ronde haar lieveling bent. Op het einde van het spel zal je alle opgelopen strafpunten verminderen met beloningspunten die je tijdens het spel verzameld hebt.

Elke beurt bestaat uit 5 fases. In de steelfase krijg je inkomsten, in de actiefase verplaats je pixies naar actievelden, in de offerfase wordt door alle spelers het gevraagde voedsel, zilver of goud geofferd, in de beloningsfase schuift elke pixie die het juiste voedsel heeft geofferd op richting het kasteel van de PixieQueen en worden goud- en zilveroffers in dank aanvaard op het betrokken goudspoor/zilverspoor. Maar waag het niet om het gevraagde voedsel niet te offeren, want dan wordt er niet beloond en wordt meteen overgegaan naar de laatste strafpuntenfase. Strafpunten worden toegekend aan luie pixieslaven die zich nog in de mijn bevinden en aan alle spelers, afhankelijk van hun vooruitgang op het goudspoor/zilverspoor.

Wat vonden we ervan?

Het spel is erg uitdagend omdat niet minder dan 21 verschillende actievelden bestaan, waaruit elke speler, in functie van de plaats waar hun respectieve pixies staan, uit te voeren acties kiest, zoals pixies laten werken, stelen, promoveren, straffen, ruilen, offeren, straffen of gokken. Een erg gebalanceerd bordspel met een erg mooi vormgegeven en uniek thema, waarmee Pixie Queen zich ook visueel van vele andere spellen onderscheidt.

Categorie 'expert'

Game Brewer, 2017

Enigma Distribution Benelux

Rudy Seuntjens

Jochem Van Gool

2-5 spelers

vanaf 12 jaar

60-120 minuten

Berenpark

BerenparkGenomineerd Gouden Ludo 2018 in de categorie 'familiespellen'

Met respect voor de natuur en het welzijn van de dieren en met oog voor het comfort van de bezoekers, bouwen de spelers aan het best mogelijke berenpark. Terwijl de spelers de uitbreiding van hun parken zo goed mogelijk proberen te plannen, proberen ze ook om de eersten te zijn met het bouwen van specifieke verblijven en leefgebieden voor de dieren, want zo verzekeren ze zich van meer punten dan de concurrentie.

Hoe werkt het?

De spelers ontvangen aan het begin van het spel één parktegel met 16 bouwvakken. Op sommige van die vakken staan bouwsymbolen. Verder wordt er een gezamenlijke aanbod van Tetris-achtige tegels gecreëerd met landschapstegels, leefgebieden en verblijfsgebouwen voor elk van de vier berensoorten in het spel. Alle spelers ontvangen ook reeds een aantal landschapstegels (met eetkraampjes, speeltuinen, toiletten en rivieren). Dit is hun persoonlijke voorraad.

Wanneer een speler aan de beurt is plaatst die een tegel uit de persoonlijke voorraad in het eigen parkgebied. Worden daarbij één of meer bouwsymbolen op de parktegel afgedekt, kan de speler al naargelang het symbool, nieuwe tegels uit het gezamenlijke aanbod naar de eigen voorraad verplaatsen of een nieuwe parktegel nemen om zo de eigen dierentuin te vergroten. Als een speler aan het einde van de beurt alle bouwvakken op een tegel netjes heeft overbouwd, krijgt die daarvoor een standbeeld in ruil. Van zodra een speler vier parktegels heeft volgebouwd, eindigt het spel en tellen de spelers de punten op de tegels en standbeelden in hun berenpark. De speler met de meeste punten wint.

Ervaren spelers kunnen de meegeleverde opdrachtkaarten aan het spel toevoegen voor extra uitdagingen (én punten) bij het inrichten van hun dierentuin.

Wat vonden we ervan?

Berenpark biedt pure puzzelpret en de vele pandaberen, Gobiberen, ijsberen en koala’s spreken tot ieders verbeelding. Laat je echter niet misleiden door het knuffelbare uitzicht van dit spel want het optimaal benutten van de bouwsymbolen en het verdienen van de standbeelden kunnen best een pittige uitdaging vormen. Ook in de race om de beste tegels met de hoogste punten kan het soms hard gaan. Van zodra alle spelers met de regels vertrouwd zijn, raden we overigens aan om de opdrachtkaarten bij het spel te voegen. Die maken de plannen van de tegenspelers wat minder voorspelbaar en zorgen zo voor meer verassingen in het spelverloop en dwingen de spelers om hun parkplanning continu bij te sturen.

Categorie 'familie'

999 Games, 2017

999 Games

Phil Walker-Harding

Klemens Franz

2-4 spelers

vanaf 8 jaar

30-45 minuten

Queendomino

QueendominoGenomineerd Gouden Ludo 2018 in de categorie 'familiespellen'

Queendomino is letterlijk het grotere zusje van Kingdomino, dat in 2017 nog de Gouden Ludo voor beste familiespel wegkaapte. Ook nu weer is het de bedoeling om een koninkrijk bij elkaar te puzzelen met lucratieve landschappen, maar door de toevoeging van ridders, gebouwen, een draak en een koningin dienen zich nieuwe tactische uitdagingen en nieuwe spelervaringen aan.

Hoe werkt het?

Alle spelers krijgen een burcht van één veld groot als startpunt voor hun toekomstige koninkrijken, die uiteindelijk vijf bij vijf velden groot zullen worden door het aanbouwen van dubbele landschapstegels. Die tegels tonen telkens twee landschapstypes en soms ook één of meer gouden kronen. In elke ronde worden er even veel tegels open gelegd als er spelers zijn. In de eerste ronde worden twee zulke rijen klaar gelegd, zodat de spelers meteen ook weten welke tegels er in de volgende ronde aankomen. Ten slotte krijgt iedere speler ook zeven munten en één ridder.

De spelers kiezen om beurten een tegel uit het aanbod. Van zodra iedereen een tegel gekozen heeft, mag de speler die de tegel met het laagste nummer koos die als eerste in het eigen koninkrijk leggen. Bovendien mag de speler onmiddellijk ook een tegel voor de volgende ronde claimen. Bij het aanleggen van de tegels mag elke type landschap aan de aanvangsburcht grenzen, maar voor alle andere tegels geldt dat minstens één van de twee landschappen op de tegel volgens het dominoprincipe aan een andere tegel met hetzelfde landschap aangelegd moet worden.

Op die manier ontstaan kleine en grote gebieden van landschappen die aan het einde van het spel punten opleveren (aantal velden x aantal kronen op de tegels). Na het leggen van een tegel mag een speler beslissen om belastingen te innen voor de nieuwe tegel door er één of twee ridders op in te zetten. Met de verzamelde munten kunnen de spelers gebouwen kopen die ze op de rode landschapstegels kunnen leggen. Gebouwen zorgen voor extra punten, nieuwe ridders, bonusmunten en laten soms ook toe om torens op te richten. Wie de meeste torens bezit, kan de hulp van de koningin inroepen om goedkoper te bouwen en kan haar aan het einde van het spel als een extra kroon inzetten. De draak waarvan eerder sprake, laat ten slotte toe om de andere spelers dwars te zitten door het aanbod van gebouwen te manipuleren.

Het spel eindigt na twaalf ronden en dan worden de punten van de landschappen en de gebouwen geteld. De speler met de meeste punten is de winnaar.

Wat vonden we ervan?

Alle elementen die Kingdomino zo geliefd maakten, zijn opnieuw aanwezig. Het bevattelijke puzzelelement en het intelligente marktmechanisme waarbij de sterkte van de gekozen tegels op een natuurlijke manier de beurtvolgorde voor de volgende ronde bepaalt, blijven overtuigen. De nieuwe mogelijkheden voegen daar een diepere dimensie aan toe, die voor meer variatie zorgt, zonder aan toegankelijkheid in te boeten. Wie zowel Queendomino als Kingdomino bezit, vindt in het regelboekje ook een aantal varianten om beide spellen te combineren en een vijfde en zesde speler toe te voegen.

Categorie 'familie'

White Goblin Games, 2018

White Goblin Games

Bruno Cathala

Cyril Bouquet

2-4 spelers

vanaf 8 jaar

30 minuten

Altiplano

AltiplanoGenomineerd Gouden Ludo 2018 in de categorie 'expertspellen'

Altiplano voert de spelers mee naar het Andes-gebergte waar ze o.a. gewassen verbouwen, alpaca’s kweken, bergmeren bevissen en mijnen ontginnen. Met die verschillende grondstoffen kunnen goederen gemaakt en verhandeld worden. Naarmate de spelers zich gaan specialiseren in bepaalde grondstoffen en goederen, zullen hun tactische mogelijkheden in de loop van het spel evolueren. Aan het einde van het spel leveren de verzamelde goederenfiches punten op, die door allerhande bonussen behoorlijk opgedreven kunnen worden.

Hoe werkt het?

Altiplano is een zgn. bag building-spel waarbij de spelers hun grondstoffen (en later in het spel ook goederen) in een individueel zakje bewaren. Aan het begin van elke ronde trekken alle spelers een aantal fiches uit dat zakje en wijzen ze deze op hun actiebord toe aan de verschillende locaties die ze zo meteen zullen bezoeken. Van zodra iedereen dat gedaan heeft, kiest de startspeler (die elke ronde doorschuift) één van de locaties en voert er één van de bijhorende acties uit. Daarna is de volgende speler aan de beurt.

Vanaf de tweede beurt mogen de spelers hun figuur voor of na het uitvoeren van een actie over het pad met de locatietegels verplaatsen om zo andere acties te kunnen kiezen. De locatiegels vormen zo een soort van actierondel, dat de opties die de spelers in één beurt hebben enigszins inperkt en hen er toe dwingt om keuzes te maken en de opeenvolgende acties zorgvuldig te plannen.

Die acties laten toe om grondstoffen (bv. voedsel en alpaca’s ) om te zetten in goederen (bv. wol en textiel), goederen te verkopen voor geld, nieuwe uitbreidingstegels voor het actiebord te kopen, kaarten te kopen die de puntenwaarde van specifieke grondstoffen of goederen voor jou alleen verhoogt, enz. De grondstoffen en goederen die een speler aldus verbruikt én produceert, keren telkens terug naar de individuele zakjes van de spelers waardoor een natuurlijke cyclus van mogelijkheden en combinaties ontstaat. Een uitzondering daarop vormen de grondstoffen goederen die de spelers in hun voorraadschuren opslaan. Die blijven daar bewaard tot aan het einde van het spel maar kunnen daar aardig wat punten opleveren. Een variant met opdrachtkaarten maakt het spel compleet.

Wat vonden we ervan?

Altiplano overtuigt met zijn relatief eenvoudige concept en zijn oneindig veel mogelijkheden. het bag building-mechanisme en de invloed die de spelers hebben op de fiches die in hun persoonlijke zakjes terechtkomen, zorgen voor eindeloos veel mogelijkheden en een zekere strategische uitdaging.

Het pad met de locatietegels maakt bovendien dat de optimale combinaties van acties in elk spel weer anders zijn. Het feit dat er elke ronde maar een beperkt aantal nieuwe fiches op het actiebord gelegd worden en dat de acties gedeeltelijk op voorhand gepland worden., zorgt er dan weer voor dat de beurten elkaar in een snel tempo blijven opvolgen. En dat is eerder uitzonderlijk voor een spel met zoveel diepgang.

Categorie 'expert'

White Goblin Games, 2018

White Goblin Games

Reiner Stockhausen

Klemens Franz

2-5 spelers

vanaf 12 jaar

60-120 minuten

Gaia Project

Gaia ProjectWinnaar Gouden Ludo 2018 in de categorie 'expertspellen'

Gaia Project, in spelerskringen ook gekend als Terry Mystica 2.0 (winnaar van de Gouden Ludo in 2013), is een strategisch bordspel van het genre ‘worker placement’, geschikt voor 1 tot 4 spelers met een gemiddelde speelduur van 30 minuten per speler. Het speelbord stelt een groot sterrenstelsel voor waarin de spelers volken naar de overwinning leiden door acties uit te voeren. Zo kan je als speler planeten koloniseren en terravormen naar het juiste type planeet, zodat deze leefbaar wordt voor je eigen volk.

Op leefbare planeten kan je vervolgens gebouwen oprichten en opwaarderen. Gebouwde mijnen en handelsposten zorgen voor extra inkomsten zoals erts en geld. Opgewaardeerde handelsposten zoals onderzoekscentra en academies zorgen voor technologische vooruitgang, een overheidsgebouw voor het vrijspelen een speciale vaardigheid. Belangrijke voordelen, zoals vluchtafstand en bijkomende inkomsten, worden ontvangen via het technologiebord (met 6 onderzoeksporten) of door een bondgenootschap te vormen tussen meerdere planeten waarop jouw volk gevestigd is. Heel typerend voor Gaia Project is ten slotte het gebruik van een krachtcyclus, welke kracht je kan gebruiken om belangrijke voordelen te krijgen.

Wat vonden we ervan?

Het spel is erg gebalanceerd en uiterst gevarieerd door het variabel samengestelde spelbord, de variabele scoretegels in elke spelronde en de specifieke vaardigheden van elk volk. Tot slot is er zelfs nog een solovariant waardoor het spel kan worden gespeeld door één spelliefhebber tegen een virtuele tegenstander.

Categorie 'expert'

White Goblin Games, 2017

White Goblin Games

Jens Drögemüller, Helge Ostertag

Dennis Lohausen

1-4 spelers

vanaf 12 jaar

90-180 minuten