Wat, wie, waarom?
De Vlaamse spellenprijs Gouden Ludo is een jaarlijkse prijs voor het beste, nieuwe Nederlandstalige gezelschapsspel op de Vlaamse markt en werd in 2009 voor de eerste keer uitgereikt. De prijs wordt uitgereikt door de Vlaamse spellenvereniging FORUM-Federatie vzw op basis van een bevraging van de eigen leden en verschillende andere gezelschapsspellenclubs in Vlaanderen.
In de visie van FORUM is het gezelschapsspel een cultuurproduct in de volste betekenis van het woord. Het spel is immers typerend voor de menselijke cultuur en die is op zijn beurt weer bepalend voor de mechanismen, de thema's en de vormgeving die een gezelschapsspel uitmaken. Door middel van de Vlaamse spellenprijs wil de federatie deze aspecten expliciet in de kijker zetten en tevens een kwaliteitslabel vormen voor consumenten met enige speelervaring.
Categorieën
De organisatoren van de Gouden Ludo kozen er bij de oprichting bewust voor om geen vaste categorieën in te richten en elk jaar slechts één hoofdprijs uit te reiken. In 2016 werd de prijs wel opgesplitst in aparte catagorieën voor familie- en expertspellen om in lijn te blijven met de evoluties op de markt. De eerste richt zich tot gezinnen en gelegenheidsspelers; de tweede is bedoeld voor ware speladepten die niet terugdeinzen voor het zwaardere werk.
Omdat de ene jaargang al sterker is dan de andere, werd de mogelijkheid weerhouden om, als de omstandigheden dat vragen, speciale prijzen uit te reiken in één of meer categorieën, echter zonder de garantie dat deze prijzen jaarlijks terugkeren. Op die manier werd al een tweepersoonsspel bekroond met de titel 'Topper voor 2' en werden ook objectieve criteria opgesteld voor de 'Keuze van de kids' en 'Groots in groep' voor spellen die zich respectievelijk richten naar gezinnen met jongere kinderen (jonger dan 8) en grotere groepen. Deze speciale prijzen worden uitsluitend uitgereikt wanneer er voldoende voordrachten in de betreffende categorie gebeurd zijn en de uitreiking van zulk een prijs het normale nominatieproces niet beïnvloedt ten voordele of ten nadele van andere spellen in dezelfde categorie.
Motivatie
Zoals hierboven aangehaald benaderen we het gezelschapsspel als een volwaardig cultuurproduct. Vanuit die benadering is het enigzins vreemd om vast te stellen dat Vlaanderen tot 2009 niet kon pogen op een spellenprijs terwijl er elk jaar wel talloze onderscheidingen voor literatuur, muziek en film worden uitgereikt. Onze buurlanden hadden daarentegen wel al een traditie van spellenprijzen. Zo wordt de Nederlandse spellenprijs al sinds 2001 uitgereikt en hebben de Fransen sedert 1988 hun As d'Or. De prestigieuze Duitse titel Spiel des Jahres gaat zelfs helemaal terug tot 1979.
De evolutie van de spellenmarkt zelf heeft eveneens voor een belangrijke impuls gezorgd. Richtten de Vlaamse en Nederlandse uitgevers van gezelschapsspellen zich tien à vijftien jaar geleden nog voornamelijk op het vertalen en importeren van buitenlandse titels, zien we dat ze dat vandaag met meer oog voor detail en kwaliteit doen en maken fabrikanten, uitgevers en verdelers steeds meer ruimte en budget vrij voor eigen ontwikkelingen en verbeteringen. Met een spellenprijs als de Gouden Ludo willen we die creativiteit en het commerciële risico dat de betrokken firma's nemen, ten volle belonen. In die zin hopen we dat de Gouden Ludo gaandeweg uitgroeit tot een echt kwaliteitslabel dat consumenten er toe kan aanzetten om de genomineerde en gelauwerde spellen met verhoogde belangstelling en vertrouwen te ontdekken.
De manier waarop de Vlaamse spellenprijs opgezet is, laat bovendien toe om de wisselwerking tussen de uitgevers en de spellenverenigingen enerzijds en de banden tussen de verschillende spellenclubs onderling te bevorderen op een manier die geen dure investeringen of grote engagementen vergt. Door alle Vlaamse spellenclubs gaandeweg nauwer bij het verkiezingsproces te betrekken, hopen we oprecht dat de Gouden Ludo kan uitgroeien tot een prijs die de grenzen van FORUM-Federatie vzw overstijgt en representatief is voor spelend Vlaanderen als een geheel. Per slot van rekening is het de bedoeling om, onze gezamenlijke hobby - het spelen van gezelschapsspellen - op een uitgesproken positieve manier onder de aandacht te brengen. Naarmate het draagvlak groeit, zal onze stem ook steeds luider klinken!